22.10.2023
Czy to kominek, czy piec opalany drewnem, polany i szczapy do palenia trzeba odpowiednio przygotować. Wciąż najbardziej praktycznym narzędziem do rąbania drewna pozostaje siekiera. Choć dzielenie drewna na mniejsze kawałki to ciężka praca, dobrze dobrana siekiera znacznie w tym pomoże. Musisz tylko wiedzieć, na jakie jej elementy zwrócić uwagę. Podpowiadamy, jaka jest najlepsza siekiera do rąbania drewna i jak dobrać model do swoich potrzeb.
Siekiera siekierze nierówna. Choć z pozoru wszystkie są do siebie podobne, wystarczy zatrzymać na nich oko dłuższą chwilę, a dostrzeżesz różnice. Poszczególne rodzaje siekier są przeznaczone do odmiennych prac, a różnią się między sobą wielkością głowicy, jej kształtem, konstrukcją, a także długością i materiałem, z jakiego został wykonany trzonek.
W większości gospodarstw domowych można znaleźć właśnie siekierę uniwersalną. Czasami zresztą nazywa się ją nawet siekierą gospodarską. Jak sama nazwa wskazuje, nada się do wielu zastosowań – zarówno na podwórku, jak i na łące czy w lesie.
Poradzi sobie także z rąbaniem drewna, ale nie jest to jej najmocniejsza strona. Siekiera uniwersalna ma głowicę o średniej wadze i wielkości. Najczęściej całe narzędzie waży nie więcej niż 2,5 kilograma. Poszczególne modele różnią się grubością i długością krawędzi. Do rąbania drewna najlepiej nadają się te krótsze i grubsze.
Długość trzonka uniwersalnej siekiery wynosi przeważnie od 50 do 70 centymetrów. Można nią rąbać drewno, ale taka praca z czasem stanie się dość męcząca. Lepiej sprawdzą się nieco inne modele.
Drewno najlepiej rąbać siekierą rozłupującą. Od innych rodzajów tych narzędzi wyróżnia się już na pierwszy rzut oka. Charakteryzuje się bowiem krótkim ostrzem oraz długim trzonkiem. Jednocześnie głowica siekiery rozłupującej jest cięższa niż w modelach uniwersalnych.
Taka budowa sprawia, że zwiększa się tak zwana prędkość kątowa, dzięki której łatwiej rozbijać nawet bardzo duże kawałki drewna. Na tzw. policzkach siekiery do rozłupywania znajdują się też specjalne elementy, które sprawiają, że nie klinuje się w drewnie. A to bywa zmorą uniwersalnych modeli.
Do rąbania drewna może przydać się również młotosiekiera, czasami nazywana odwrotnie – siekieromłotem. Nazwa w tym przypadku idealnie oddaje jej wygląd. Po jednej stronie ma klasyczne, choć krótkie ostrze, po drugiej obuch kończy się charakterystycznym młotkiem. Dzięki temu można używać jej do wbijania klinów, które pomagają rozbić najtwardsze kawałki drewna, nawet z dużą liczbą sęków. Ma długi trzonek i jest jeszcze cięższa niż siekiera rozłupująca.
W sklepach można znaleźć jeszcze kilka rodzajów siekier. Charakterystyczne, szerokie ostrze mają siekiery ciesielskie, przeznaczone do prac stolarskich. Popularne są też niewielkie, lekkie toporki, którymi można wykonywać drobne prace w terenie. Do tego dochodzą siekiery drwalskie oraz dwustronne, które służą do ścinania drzew. Żaden z tych rodzajów narzędzi nie sprawdzi się jednak przy rąbaniu drewna.
Najlepsza siekiera do rąbania drewna to wspomniana siekiera rozłupująca. Warto się w nią zaopatrzyć zwłaszcza wtedy, gdy używasz drewna do centralnego ogrzewania bądź masz w salonie kominek. W takich wypadkach, przy regularnym używaniu siekiery, zdecydowanie poczujesz różnicę w komforcie i szybkości rąbania drewna. Przy wyborze warto jednak zwrócić uwagę na kilka kwestii.
Dobra siekiera do rąbania drewna powinna mieć ciężką głowicę. Ale jednocześnie dostosowaną do Twoich sił i możliwości. Nie warto więc przesadzać – najlepiej sprawdzają się zwykle siekiery rozłupujące o wadze około 2 – 3 kilogramów. Dzięki większej wadze skumulowanej w mniejszej głowicy moc uderzenia i tak będzie większa niż w przypadku siekiery uniwersalnej. Taki ciężar gwarantuje już komfort pracy nawet z twardym drewnem.
Dla pewności możesz też przeprowadzić test wagi narzędzia. Chwyć siekierę za koniec trzonka i spróbuj podnieść, używając siły nadgarstka, a łokcia jako dźwigni. Jeśli będziesz w stanie to zrobić, to znak, że wybrałeś odpowiednią wagę.
Zdecydowanie najlepszym materiałem na głowicę siekiery jest stal węglowa. To bardzo wytrzymały materiał, dzięki któremu siekiera będzie odporna na uszkodzenia mechaniczne i trudno będzie ją wyszczerbić.
Dodatkowo ostrze siekiery do rozłupywania z takiej stali nie będzie się zużywać, znacznie wolniej będzie się też tępić. Z taką głowicą nie będzie też trzeba obawiać się korozji.
Siekiery rozłupujące charakteryzują się długim trzonkiem. Jak już wspomnieliśmy, taka konstrukcja zwiększa prędkość uderzenia w rozłupywany kawałek drewna, co ułatwia rąbanie drew.
Jak w praktyce dobrać długość trzonka? Najlepiej wykonać test ramienia. Musisz chwycić siekierę tuż pod głowicą i dołożyć trzonek do ręki. Jego długość powinna być mniej więcej równa z długością Twojej ręki – trzonek powinien kończyć się na wysokości ramienia.
O ile materiał na głowicę wskazać łatwo, o tyle przy surowcu na trzonek wcale nie jest tak oczywiste, jaka siekiera do rąbania drewna będzie najlepsza. Do wyboru masz dwie najważniejsze opcje – naturalne drewno i kompozyty z włókna szklanego.
Drewno na trzonek siekiery do rozłupywania musi być twarde. W polskich warunkach najlepiej spisze się jesion, ale dobrym wyborem będzie też hikora, czyli orzesznik amerykański. Trzeba tylko zwrócić uwagę, by słoje na trzonku przebiegały pionowo. Wtedy rękojeść będzie bardziej wytrzymała.
Drewniany trzonek siekiery dobrze wytłumia drgania przy uderzeniu głowicy o kawałek drewna. Plusem drewna jest również możliwość wymiany trzonka przy ewentualnych pęknięciach czy innych uszkodzeniach. Minusy? Pod wpływem wilgoci drewno zmienia swoją objętość, co może skutkować na przykład minimalnym poluzowaniem głowicy. Drewniana rękojeść może też na przykład zmięknąć. W tym przypadku ważny jest więc odpowiedni sposób przechowywania siekiery.
Przed laty drewno dominowało, dziś równie często można trafić na siekiery do rąbania drewna z trzonkami z kompozytu szklanego. Ten sztuczny materiał jest nieco lżejszy od drewna, a do tego w pełni odporny na wilgoć czy inne niekorzystne warunki atmosferyczne. Kompozyty są też bardzo wytrzymałe. Kiedy już jednak się uszkodzą, takiego trzonka nie sposób wymienić. W związku z tym trzeba kupić nową siekierę.
Przy wyborze siekiery do rozłupywania zwróć też uwagę na to, by rękojeść była pokryta antypoślizgową powłoką. Pewny chwyt to podstawa przy rąbaniu drewna.
Dobra siekiera do rąbania drewna musi być ostra. Im lepszej jakości będzie głowica, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że szybko się stępi. Ale nawet najlepsza siekiera kiedyś nieco straci na jakości. A przy mniej ostrej krawędzi w rozłupywanie polan trzeba będzie włożyć dużo więcej siły.
Pierwszym krokiem do ostrzenia siekiery powinno być spiłowanie jej krawędzi. Potrzebny będzie do tego pilnik. Ustawia się go prostopadle do krawędzi siekiery i przesuwa po niej równomiernie. Pamiętaj tylko, by nie przesadzić – wystarczy spiłować milimetr ostrza.
Do właściwego szlifowania siekiery wykorzystaj szlifierkę, kamień szlifierski lub ostrzałkę. W dwóch pierwszych przypadkach siekierę trzeba ustabilizować – najlepiej umieścić ją w imadle. Następnie należy równomiernie zeszlifować obie krawędzie ostrza.
Praca szlifierką wymaga nieco większej wprawy, łatwiej będzie to zrobić ręcznym kamieniem szlifierskim. W tym przypadku najpierw szlifuje się większym, a potem mniejszym ziarnem. Przy szlifowaniu ostrzałką umieszcza się głowicę siekiery w wyznaczonym miejscu i wybiera gradację ostrzenia – zwykle są do wyboru dwie.
Siekierę do rąbania drewna należy ostrzyć tak, by przesadnie nie rozgrzać głowicy. Pracę trzeba będzie więc przerywać. Jeśli ostrze nabierze zbyt wysokiej temperatury, stal, z którego zostało wykonane, może się rozhartować. A to może prowadzić do poważnych uszkodzeń siekiery.
Do rąbania drewna najlepiej nadają się siekiery rozłupujące. To modele o małej, ciężkiej głowicy z klinami na policzkach i długim trzonku. By wybrać odpowiedni model, sprawdź wagę i długość siekiery, wykonując testy nadgarstkiem i ramieniem. Zwróć też uwagę na materiał głowicy – najlepsza siekiera do rąbania drewna to ta z ostrzem stali węglowej. Trzonek może być drewniany lub wykonany z kompozytu włókna szklanego.
Zapisz się do newslettera i nie przegap
publikacji najnowszych artykułów